คนส่วนมากมักเข้าใจผิดเกี่ยวกับการรับประทานยาคุมฉุกเฉิน ว่าเป็นการใช้เฉพาะฉุกเฉินหรือป้องกันการตั้งครรภ์จากการมีเพศสัมพันธ์โดยไม่ได้ควบคุมเท่านั้น และอาจเข้าใจว่าการรับประทานยาคุมฉุกเฉินเป็นการป้องกันการตั้งครรภ์ได้อย่างปลอดภัยร้อยเปอร์เซ็นต์ ความเข้าใจเหล่านี้ถูกต้องหรือไม่ และมีวิธีรับประทานอย่างไรให้ปลอดภัยและได้ผล บทความนี้มีคำตอบครับ
ยาคุมฉุกเฉิน คืออะไร ?
ยาคุมฉุกเฉินเป็นยาที่ใช้รับประทานเพื่อป้องกันการตั้งครรภ์หลังการมีเพศสัมพันธ์แบบไม่ได้คุมกำเนิด หรือเกิดความผิดพลาดจากการคุมกำเนิด เช่น ถุงยางอนามัยฉีกขาด ลืมรับประทานยาคุมกำเนิด หรืออาจใช้ในกรณีถูกข่มขืน ยาคุมฉุกเฉิน แม้จะสามารถควบคุมการตั้งครรภ์ได้ แต่อาจไม่ได้ผลหรือปลอดภัยจากการตั้งครรภ์ 100% รวมถึงยาคุมฉุกเฉินไม่สามารถป้องกันโรคที่อาจเกิดขึ้นจากการมีเพศสัมพันธ์ เช่น เอดส์ได้ และยังอาจส่งผลกระทบต่อรังไข่หรือมดลูก รวมถึงกระตุ้นเซลล์มะเร็งได้ชนิดของยาคุมฉุกเฉิน
ยาคุมกำเนิดแบบฉุกเฉิน เป็นยารับประทาน ในกรณีที่มีเพศสัมพันธ์แบบไม่ได้ป้องกัน หรือเมื่อการคุมกำเนิดล้มเหลว เช่น ลืมรับประทานยาคุมกำเนิด 3 วันติดต่อกัน ถุงยางคุมกำเนิดแตก เลยกำหนดฉีดยาคุม หรือเกิดกรณีฉุกเฉินอื่น ๆ ชนิดของยาคุมฉุกเฉินที่มีใช้ในประเทศไทย ได้แก่- ยาคุมฉุกเฉินแบบ Levonorgestrel 1.5 mg. กิน 1 เม็ด หรือเรียกอีกอย่างได้ว่า ยาคุมฉุกเฉินแบบฮอร์โมนเดี่ยว
- ยาคุมฉุกเฉินแบบ Levonorgestrel 0.75 mg. กิน 2 เม็ด โดยครั้งแรกกับครั้งที่ 2 ห่างกัน 12 ชั่วโมง
- ยาคุมฉุกเฉินฮอร์โมนรวม คือ การใช้ยาสองชุด แต่ละชุดประกอบด้วย Levonorgestrel 0.5 mg และ Ethinyl estradiol 0.1 mg. ใช้ห่างกัน 12 ชั่วโมง
การทำงานของยาคุมฉุกเฉิน
ยาคุมฉุกเฉินจะมีฮอร์โมนสังเคราะห์ ลีโวนอร์เจสเตรล ซึ่งเป็นฮอร์โมนโปรเจสเตอโรน เมื่อรับประทานจะช่วยระงับภาวะไข่ตกหรือช่วยชะลอภาวะไข่ตก รบกวนการเคลื่อนที่ของอสุจิที่จะเข้าไปผสมกับไข่ และเปลี่ยนแปลงเยื่อบุโพรงมดลูกเพื่อทำให้ยากแก่การฝังตัวของไข่ที่ผสมกับอสุจิแล้ว ทำให้ไข่ไม่สามารถปฏิสนธิกับอสุจิได้วิธีการกินยาคุมฉุกเฉินที่ถูกต้อง
ยาคุมฉุกเฉิน 1 กล่อง จะมีตัวยา 2 เม็ด ประกอบด้วยตัวยาที่เป็นฮอร์โมนขนาดสูง คือ ลีโวนอร์เจสเตรล (levonorgestrel) เม็ดละ 750 ไมโครกรัม การกินยาคุมฉุกเฉินที่ถูกต้อง คือ ต้องกินเม็ดแรกให้เร็วที่สุดหลังจากมีเพศสัมพันธ์ที่ไม่ได้ป้องกัน โดยไม่ควรเกิน 72 ชั่วโมง และไม่แนะนำให้กินยาเกิน 4 เม็ด หรือ 2 กล่อง ต่อเดือนประสิทธิภาพของยาคุมฉุกเฉิน
- การรับประทานยาคุมฉุกเฉินเม็ดแรกภายใน 72 ชั่วโมง หลังการมีเพศสัมพันธ์ และจะต้องรับประทานยาเม็ดที่สองหลังจากรับประทานยาเม็ดแรกไม่เกิน 12 ชั่วโมง จะให้ประสิทธิภาพในการป้องกันการตั้งครรภ์ได้ 75%
- หากมีการอาเจียนภายใน 2 ชั่วโมงหลังรับประทานยาแต่ละเม็ด ต้องรับประทานยาใหม่
- หากเริ่มรับประทานยาคุมฉุกเฉินภายใน 24 ชั่วโมงหลังการมีเพศสัมพันธ์ จะให้ประสิทธิภาพในการป้องกันการตั้งครรภ์เพิ่มขึ้นเป็น 85%
- หลังจากรับประทานยาคุมฉุกเฉินแล้ว ปกติจะมีประจำเดือนหลังจากรับประทานยาภายในเวลาไม่เกิน 1 สัปดาห์ หากไม่มี ให้สงสัยว่าตั้งครรภ์ ควรไปพบแพทย์
- ยาคุมฉุกเฉินสามารถป้องกันการตั้งครรภ์ได้ในแต่ละครั้งของการมีเพศสัมพันธ์ที่ไม่ได้วางแผนไว้เท่านั้น แต่ยาไม่มีประสิทธิภาพป้องกันการตั้งครรภ์ไปตลอดรอบเดือนที่เหลือ ดังนั้นระหว่างรอบเดือนที่เหลือ จึงควรมีการคุมกำเนิดแบบอื่นร่วมด้วย
ผลข้างเคียงของการใช้ยาคุมฉุกเฉิน
การกินยาคุมฉุกเฉินในช่วงระยะเวลาสั้น ๆ จะไม่เป็นอันตรายต่อร่างกาย และผลข้างเคียงที่พบได้บ่อยจะเป็นอาการที่ไม่รุนแรงมากนัก เช่น- ประจำเดือนคลาดเคลื่อน อาจเป็นประจำเดือนช้าหรือเร็วกว่าปกติ
- ประจำเดือนอาจมาน้อย เลือดมีเลือดออกกะปริดกะปรอย ระหว่างเดือน
- มีอาการปวดท้อง คลื่นไส้ อาเจียน ปวดศีรษะ เวียนหัว
- อาจมีอาการเจ็บคัดที่เต้านม
- มีภาวะทางอารมณ์ เช่น ซึมเศร้า วิตกกังวล เกิดการเปลี่ยนแปลงทางอารมณ์
ข้อควรระวังในการใช้ยาคุมฉุกเฉิน
- การใช้ยาเม็ดคุมกำเนิดแบบฉุกเฉิน มีฤทธิ์ต่อเยื่อบุโพรงมดลูกและอาจมีภาวะผิดปกติหลังรับประทานยา ซึ่งเป็นปัจจัยเสี่ยงต่อการท้องนอกมดลูก
- มีผลการศึกษาพบว่าการกินยาเม็ดคุมกำเนิดฉุกเฉินอย่างต่อเนื่อง อาจทำให้ร่างกายขาดแคลเซียม
- ยาคุมฉุกเฉินไม่ได้มีไว้เพื่อการคุมกำเนิดระยะยาว อีกทั้งปริมาณฮอร์โมนเพศหญิงในยาคุมฉุกเฉินที่มีสูงกว่ายาคุมกำเนิดแบบปกติถึง 2 เท่า การกินในระยะยาวอาจก่อให้เกิดอันตราย เช่น เพิ่มโอกาสเสี่ยงมะเร็งปากมดลูกหรือมะเร็งเต้านม
ผู้ที่ควรหลีกเลี่ยงการใช้ยาคุมฉุกเฉิน
- เป็นหรือเคยเป็นโรคหัวใจและหลอดเลือด
- มีอายุมากกว่า 35 ปี
- เป็นโรคอ้วน หรือมีน้ำหนักตัวเกินมาตรฐาน
- มีภาวะไขมันในเลือดสูง
- เป็นผู้ป่วยเรื้อรัง เช่น โรคความดันโลหิตสูงและเบาหวาน
-
฿990.00฿2,770.00Cordy Plus (60 แคป) แถมเห็ดหลินจือแดงสกัด
฿990.00฿2,770.00 -
฿790.00
฿1,380.00เห็ดหลินจือแดงสกัด (250 มก.) 1 กล่อง แถมชาเห็ดหลินจือ 1 กล่อง
฿790.00฿1,380.00 -
