เบาหวานในวัยเด็กและวัยรุ่น อายุน้อยก็ป่วยได้

โรคเบาหวานในวัยเด็กและวัยรุ่น

1. เบาหวานชนิดพึ่งอินซูลิน เบาหวานชนิดนี้เกิดจากตับอ่อนไม่สามารถสร้างฮอร์โมน หรือสร้างได้ไม่เพียงพอ จึงต้องมีการฉีดฮอร์โมนอินซูลินเข้าไปในร่างกาย อาการของโรคมักเริ่มเป็นตั้งแต่เป็นเด็กหรือเป็นวัยรุ่นแต่ก็เกิดในวัยผู้ใหญ่ได้เช่นกัน
2. เบาหวานชนิดไม่พึ่งอินซูลิน เป็นชนิดที่ร่างกายสามารถผลิตอินซูลินได้ แต่เซลล์ต่าง ๆ ในร่างกายไม่ตอบสนองต่ออินซูลิน พบบ่อยในเด็กวัยรุ่นที่เป็นโรคอ้วนและผู้ใหญ่

สาเหตุของโรคเบาหวานในเด็ก

• เบาหวานชนิดพึ่งอินซูลิน สาเหตุของโรคเบาหวานชนิดพึ่งอินซูลิน เกิดจากระบบภูมิคุ้มกันของร่างกายไปทำลายเซลล์ที่ทำหน้าที่สร้างอินซูลินที่ตับอ่อน ความผิดปกติของโรคจะไม่มีอาการใด ๆ จนกว่าตับอ่อนถูกทำลายไปมากกว่า 90 % กระบวนการของโรคนี้อาจใช้เวลาเป็นเดือนหรือเป็นปี
• เบาหวานชนิดไม่พึ่งอินซูลิน สาเหตุสำคัญเกิดจากพฤติกรรมการกินและการใช้ชีวิตประจำวัน พบได้มากในเด็กที่มีรูปร่างอ้วน รวมทั้งพันธุกรรมก็เป็นสาเหตุหนึ่งของเบาหวานชนิดนี้ โดยครอบครัวที่พ่อแม่เป็นเบาหวานลูกก็มีโอกาสเป็นเบาหวานตั้งแต่ยังเด็กสูง

ลักษณะอาการของโรคเบาหวานในเด็ก

1. มีอาการอ่อนเพลีย กินเก่ง หิวบ่อย แต่น้ำหนักตัวลด
2. น้ำตาลจะถูกขับออกมาทางปัสสาวะ อาจปัสสาวะออกมาแล้วมีมดตอม
3. ปัสสาวะบ่อยและปัสสาวะมาก หรือมีปัสสาวะรดที่นอนในวัยที่ไม่สมควร
4. อาการผิวหนังต้นคอ รักแร้ ขาหนีบ จะมีความหนา และดำ
5. ในบางรายอาจมีอาการความดันโลหิตสูงร่วมด้วย

การวินิจฉัยโรคเบาหวานในวัยเด็กและวัยรุ่น

1. ตรวจน้ำตาลในเลือดหลังงดอาหาร 8-12 ชั่วโมง หากตรวจพบว่าน้ำตาลในเลือดสูงเกิน 126 มิลลิกรัมต่อเดซิลิตรขึ้นไป โดยมีผลตรวจอย่างน้อย 2 ครั้ง แสดงว่ามีภาวะน้ำตาลในเลือดสูงและต้องทำการรักษา
2. ตรวจน้ำตาลในเลือดหลังกลืนน้ำตาลกลูโคส 75 กรัม เป็นเวลา 2 ชั่วโมง หากตรวจพบว่ามีค่าน้ำตาลในเลือดเกิน 200 มิลลิกรัมต่อเดซิลิตรขึ้นไปถือว่าเป็นเบาหวาน
3. ตรวจน้ำตาลในเลือดแบบสุ่มโดยไม่ต้องงดอาหารที่ให้พลังงาน เกิน 200 มิลลิกรัมต่อเดซิลิตร ร่วมกับมีอาการที่เข้าได้กับโรคเบาหวาน เช่น ปัสสาวะบ่อย กระหายน้ำบ่อย

การรักษาโรคเบาหวานในวัยเด็กและวัยรุ่น

1. รักษาโดยการฉีดอินซูลิน ปริมาณอินซูลินที่ใช้ฉีดขึ้นอยู่กับการตรวจวินิจฉัยของแพทย์  และระดับความรุนแรงของภาวะเบาหวาน แพทย์จะกำหนดปริมาณในการฉีดในระดับที่เหมาะสม บางรายอาจฉีดอินซูลินฉีด 2 – 4 ครั้งต่อวัน นอกจากเพื่อลดระดับน้ำตาลในเลือดแล้ว จะต้องไม่ให้มีภาวะระดับน้ำตาลในเลือดต่ำอีกด้วย
2. รักษาด้วยการใช้ยารับประทานลดระดับน้ำตาลควบคู่ไปกับการควบคุมอาหาร การรักษาด้วยวิธีนี้แพทย์จะแนะนำให้ผู้ป่วยปรับพฤติกรรมและควบคุมในเรื่องของการรับประทานอาหารให้เป็นสัดส่วน เพื่อควบคุมน้ำตาลในเลือด และให้เพียงพอต่อการเจริญเติบโตของร่างกาย ควบคู่ไปกับการออกกำลังกายอย่างเหมาะสม

แนวทางป้องกันโรคเบาหวานในเด็กและวัยรุ่น

1. ลดปัจจัยเสี่ยงที่ควบคุมได้ เช่น ขณะตั้งครรภ์คุณแม่ควรควบคุมน้ำหนักให้ขึ้นในเกณฑ์ที่ปกติ ไม่ขึ้นลงมากเกินไป
2. ฝากท้องตามระยะเวลาที่หมอกำหนด โดยเฉพาะคุณแม่ตั้งครรภ์ ที่มีอายุมากกว่า 30 ปีขึ้นไป นอกจากการฝากครรภ์แล้ว ยังเป็นช่วงวัยที่ต้องระวังเรื่องการเกิดเบาหวานขณะตั้งครรภ์อีกด้วย
3. การเลี้ยงดู ให้ความสำคัญเกี่ยวกับการรับประทานอาหาร ควรลดอาหารประเภทแป้ง น้ำตาลและไขมัน เน้นโปรตีนและผัก-ผลไม้
4. ส่งเสริมกิจกรรมเช่นออกกำลังกายให้กับเด็กและวัยรุ่น เช่น การเล่นกีฬา การวิ่ง หรือการออกกำลังกายตามที่เด็กถนัดหรือชื่นชอบ ก็สามารถป้องกันการเกิดภาวะเบาหวานในเด็กและวัยรุ่นได้