ยาคุมกำเนิด กินถูกวิธี คุมได้หายห่วง

การคุมกำเนิด คือวิธีป้องกันการปฏิสนธิหรือการตั้งครรภ์ของคู่สมรสที่ยังไม่พร้อมมีบุตร และมีด้วยกันหลายแนวทาง หลัก ๆ แบ่งออกเป็นการคุมกำเนิดแบบถาวรและการคุมกำเนิดแบบชั่วคราว โดยการกินยาคุมกำเนิด ซึ่งเป็นวิธีที่ได้รับความนิยมเป็นอย่างสูง ทั้งคนที่ยังไม่พร้อมตั้งครรภ์หรือต้องการเว้นระยะห่างของการมีบุตร ในบทความนี้ aufarm.shop มีความรู้เกี่ยวกับยาคุมกำเนิดและการกินอย่างถูกวิธีมาแนะนำครับ

ยาคุมกำเนิด คืออะไร มีกี่ประเภท อะไรบ้าง 

ยาคุมกำเนิด (Contraceptive Pill) คือยาที่ใช้ทานเพื่อป้องกันการตั้งครรภ์ เป็นการคุมกำเนิดแบบชั่วคราว โดยการบรรจุฮอร์โมนเพศหญิงสังเคราะห์ไว้เป็นตัวยาสำคัญ ยาคุมกำเนิด ยังแบ่งออกเป็น 2 ประเภท ตามจุดประสงค์ของการใช้ยา ได้แก่ การป้องกันแบบฉุกเฉิน และป้องกันเป็นประจำรายเดือน ทั้ง 2 ประเภทมีวิธีกินและมีข้อดีข้อด้อยที่แตกต่างกัน ดังนี้

1. ยาคุมกำเนิด ประเภทป้องกันแบบฉุกเฉิน มีเพียง 2 เม็ด โดยจะต้องทานภายใน 72 ชั่วโมงหลังการมีเพศสัมพันธ์ เพื่อป้องกันการตั้งครรภ์โดยที่ไม่ได้มีการป้องกันมาก่อน หรือป้องกันแล้วมีความผิดพลาดเกิดขึ้น เช่น ถุงยางอนามัยรั่ว แตก ซึ่งการใช้ยาคุมประเภทนี้ในบางรายอาจมีผลข้างเคียงบ้าง เช่น มีเลือดออกกะปริบกะปรอย ประจำเดือนคลาดเคลื่อนหรืออาเจียน ประสิทธิภาพในการป้องกันอาจไม่ได้ผลดีเท่ายาคุมกำเนิดแบบรายเดือน 
2. ยาคุมกำเนิด ประเภทป้องกันเป็นรายเดือน คือการกินยาคุมแบบต่อเนื่อง เพื่อคุมกำเนิดระยะยาว ยาคุมประเภทนี้ให้ผลดีคือ ช่วยปรับให้ประจำเดือนมาปกติสม่ำเสมอ ช่วยให้ผิวพรรณดี ช่วยลดการเกิดสิว แต่ต้องกินให้ตรงเวลา อย่างสม่ำเสมอ แบ่งออกได้เป็น 3 ชนิดคือ

• แบบมีฮอร์โมนรวม ประกอบไปด้วยฮอร์โมนเอสโตรเจนและโปรเจสโตรเจน ยาคุมประเภทนี้จะช่วยไม่ให้ไข่ตกและลดฮอร์โมนเพศชาย ทำให้หน้ามันลดลงและลดการเป็นสิวอีกด้วย เป็นชนิดที่นิยมใช้กันทั่วไปเพราะให้ประสิทธิภาพในการคุมกำเนิดสูง มีโอกาสพลาดเกิดการตั้งครรภ์ได้น้อยมากจนแทบไม่มีเลยเพียงร้อยละ 0.3 เท่านั้น
• แบบมีฮอร์โมนต่ำ ช่วยลดอาการแพ้เช่น เวียนศีรษะหรืออาเจียนได้ ไม่ทำให้น้ำหนักขึ้น เป็นแบบที่ลดฮอร์โมนเอสโตรเจนลงครึ่งหนึ่ง ทำให้เกิดอาการข้างเคียงน้อยลง เหมาะกับผู้ที่มีอาการแพ้จนไม่สามารถทานแบบฮอร์โมนรวมได้
• แบบมีฮอร์โมนโปรเจสโตรเจน เหมาะกับผู้ที่กำลังให้นมบุตร และผู้ที่แพ้ฮอร์โมนเอสโตรเจน แต่ให้ประสิทธิภาพการคุมกำเนิดได้น้อยกว่า 2 ชนิดแรก  ซึ่งแบบมีฮอร์โมนโปรเจสโตรเจน มี2 ขนาดคือ ขนาด 21 เม็ดและ 28 เม็ด  โดยจะแบบ 21 เม็ด จะอยู่ในรูปแบบมี 2 แผง การทานจะต้องทานแผงแรกให้หมดก่อน จากนั้นให้หยุด 7 วัน จึงเริ่มทานแผงที่สอง แต่สำหรับแบบ 28 เม็ด ให้ทานติดต่อกัน 2 แผงได้เลย

ยาคุมกำเนิดทำงานอย่างไร ?

การกินยาคุมกำเนิดเป็นการคุมกำเนิดแบบชั่วคราว ดังนั้นการทำงานของยาคุมจะเป็นการทำให้ระงับการผสมของไข่และอสุจิชั่วคราว ด้วยการทำงานที่ขัดขวางไม่ให้เกิดการตั้งครรภ์ได้ดังนี้

1. ระงับไม่ให้ร่างกายมีการตกไข่ 
2. สร้างเมือกที่ปากมดลูก ช่วยทำให้มูกที่ปากมดลูกข้นหรือเหนียว เพื่อขัดขวางการเดินทางของอสุจิทำให้ไม่สามารถเดินทางเข้ามาผสมกับไข่ได้
3. ท่อนำไข่ผิดปกติทำให้ไข่ที่ผสมแล้วไม่สามารถเดินทางมาฝังตัวที่เยื่อบุโพรงมดลูกได้
4. ทำให้ผนังมดลูกบางลง จนทำให้สภาพของเยื่อบุโพรงมดลูกไม่เหมาะกับการฝังตัวของไข่ที่ผสมแล้ว

Woman photo created by jcomp – www.freepik.com

วิธีการทานยาคุม ทานอย่างไรให้ถูกต้อง

สำหรับการกินยาคุมกำเนิด และเพื่อให้การคุมกำเนิดเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพ ควรเรียนรู้วิธีกินยาคุมให้ถูกต้อง ดังนี้

1. หากเป็นยาคุมแบบฉุกเฉิน มีวิธีกิน 2 แบบคือ กินเม็ดแรกให้เร็วที่สุดหลังการมีเพศสัมพันธ์ และสำหรับอีกเม็ดให้ทานหลัง 12 ชั่วโมงผ่านไป และอีกประเภทคือ กินพร้อมกัน 2 เม็ด ให้เร็วที่สุดหลังการมีเพศสัมพันธ์เช่นกัน ซึ่งการกินยาคุมกำเนิดพร้อมกัน 2 เม็ดมีผลดีคือสะดวกกกว่าและป้องกันการลืมทานยาอีกด้วย
2. ยาคุมแบบรายเดือนควรกินยาคุมตั้งแต่วันที่1-5 ของการมีประจำเดือน แต่ถ้าไม่สามารถทำได้ก็ให้เริ่มกินตั้งแต่วันที่ 2-6 หรือภายใน 5 วันแรกของการมีประจำเดือน หากเกินจากนี้ไปการคุมกำเนิดอาจไม่ได้ผล
3. การกินยาคุมแบบรายเดือนจะต้องกินตามลูกศรที่แจ้งไว้บนแผงยา หรือให้ตรงกับวันนั้น ๆห้ามข้ามไปมา โดยจะต้องกินทุกวันจนหมดแผง และกินให้ตรงเวลาทุกวัน เช่น ก่อนนอนก็ควรกินก่อนนอนเป็นประจำทุกวัน 

ข้อควรรู้ของการใช้ยาคุมกำเนิด

1. ก่อนเริ่มกินยาคุมกำเนิดคุมแผงใหม่ วิธีที่ถูกต้อง ควรตรวจดูวันที่หมดอายุก่อน เพราะยาคุมที่หมดอายุจะไม่สามารถคุมกำเนิดได้
2. การกินยาคุมอาจทำให้ประจำเดือนมาน้อยลงได้ ซึ่งยาคุมกำเนิดจะไม่ทำให้มดลูกแห้ง แต่กลับมีผลดีคือทำให้ร่างกายสูญเสียเลือดน้อยลงและช่วยลดการปวดประจำเดือนได้
3. การกินยาคุมไม่ทำให้มีบุตรยากแต่อย่างใด หากหยุดการกินยาคุมกำเนิดประมาณ 2-3 เดือน ก็สามารถตั้งครรภ์ได้ตามปกติ

การกินยาคุมกำเนิด เป็นการช่วยป้องกันไม่ให้มีบุตรเท่านั้น ไม่สามารถป้องกันโรคทางเพศสัมพันธ์ได้ หากต้องการคุมกำเนิดและป้องกันโรคทางเพศด้วย จำเป็นจะต้องใช้การคุมกำเนิดด้วยวิธีอื่น ๆ เช่น การใช้ถุงยางอนามัย และการกินยาคุมกำเนิด เมื่อกินไปแล้วเกิดผลข้างเคียงควรเปลี่ยนยาคุมโดยเลือกชนิดที่มีผลข้างเคียงน้อย เพราะบรรจุฮอร์โมนเพศหญิงต่ำกว่าก็ได้ เมื่อทราบข้อมูลและวิธีกินยาคุมกำเนิดอย่างถูกต้องแล้ว ก็จะสามารถป้องกันการตั้งครรภ์ได้อย่างมีประสิทธิภาพ